Köprüler

A- A+

Tekgöz Köprüsü: Sultan II.Rükneddin Süleyman Şah zamanında, H.599/1202-1203 yılında Kayserili Hacı Ali Şir Bin Hüseyin tarafından yaptırılmıştır. 120 metre uzunluğundaki köprünün iki kemeri arasında kalın bir sülüs yazı ile yazılmış kitabesi bulunmaktadır. Bu kitabede şu ifadeler geçmektedir: "Bu köprüyü fetihler sahibi, İslam ve Müslümanları şereflendiren, din ve dünyanın dayanağı Düşmanlarını kahreden, Kılıcarslan oğlu Süleyman zamanında Emir-ül Müminine yardım eden, Kayserili Hüseyin oğlu Allah'ın rahmetine muhtaç Bedreddin Hacı Alişir H/599 (M/l 203) yılında (inşa etti)"

Halil Edhem, “Kayseri Şehri” adlı eserinde, köprüyü yaptıran Hüseyin oğlu Ali Şir hakkında hiç bir bilgi bulamadığından; ancak bu kişinin Rükneddin Süleyman Şah’ın emirlerinden biri olabileceğinden bahsetmektedir.

Evliya Çelebi Tekgöz Köprüsü'nden bahsederken, "Şehrin canibi garbisinde bir saat mesafede, Kızılırmak Nehri üzerinde, iki kaya arasında inşa edilmiş bir göz köprü namı ile bibedel bir cisr ail vardır ki Sultan Süleyman asrında Koca Mimar Sinan binasıdır. Üstadı Mimar Ömer keranemayesinin nice senelerini geçirip ve var kudretini sarf edip kavs-u kuzey misali bedel bir kantara bina etmiş ki, gören seyyah biihtiyar ve valih-i sergedar olarak üstadına tahsini han olur” demektedir. Belli ki, Evliya Çelebi kitabeyi incelerken, oradaki "Süleyman" ismini, Kanuni Sultan Süleyman'a mal etmiş olmalıdır.

Kızılırmak üzerinde bulunan köprü, kesme taştan 27 metre çapında ve 18 metre yüksekliğinde büyük kemer ile 11.5 metre çapında ve 7.5 metre yüksekliğinde daha küçük bir kemerden meydana gelmiştir. Bu büyük kemerden dolayı halk arasında" Tekgöz" ve "Yalnızgöz" ismi ile anılmıştır.

Çokgöz Köprüsü : Erkilet bucağının kuzeybatı tarafında Kızılırmak üzerinde kurulmuş tarihi ve mimari bakımdan değerli bir eserdir. I. İzzettin Keykavus zamanında yapıldığı iddia edilmekte ise de, buna dair bir belge veya kitabeye rastlanılmamıştır. 1212-1215 yıllarında yapılmış olması muhtemeldir.

Kızılırmak üzerinde doğu-batı yönünde uzanan Çokgöz Köprüsü, kesme taştan yapılmış ve sağlam bir köprüdür. Uzunluğu 131,20 metre, eni ise 5,50 metredir. 15 gözden meydana gelen köprünün en büyük kemer açıklığı 12 metredir. Üç ve dördüncü kemer ayakları üzerinde köprü sivri bir konuma gelmekte, daha sonra ise küçülerek ayaklar sıfır noktaya inmiş durumdadır. Son dönemlerinde yedinci kemer ayağından sonra Kızılırmak’ın taşıdığı miller nedeni ile köprünün ayakları nehir seviyesinin dışında kalmıştır. Köprünün kemerleri sivri olarak yapılmışsa da, sonraki onarımlarda bu kemerler yuvarlak şekle dönüştürülmüştür. Kemerlerde traverten taşı kullanılmış ve köprünün korkulukları iki sıra blok taşların yan yana dizilmesinden meydana gelmiştir. Günümüzde köprü, yeni yapılan Yamula Barajı suları altında kalmıştır.

Şahruh Köprüsü : Sarıoğlan ilçesi, Karaözü köyü girişinde bulunmaktadır. Kızılırmak Nehri üzerine kurulmuştur. İnşa kitabesi bulunmadığı için kimin yaptırdığı da kesin olarak bilinmemekte, Dulkadiroğlu Alaüddevle Bozkurt Bey'in oğlu Şahruh Bey tarafından yaptırıldığı ileri sürülmektedir.

Şahruh Bey, Dulkadiroğulları Beyi Alaüddevle Bozkurt Bey'in 4 oğlundan biridir. Şahruh Bey'in kızkardeşi Ayşe Hatun Sultan II. Bayezid'in eşi ve Yavuz Sultan Selim'in annesidir. 1480 yılında, Şahruh Bey Kırşehir Sancak Beyi iken amcası Şah Budak Bey tarafından gözlerine mil çektirilmiştir. Eğer köprünün onun emri ile yaptırıldığı doğru kabul edilirse köprünün inşa tarihi 1480 yılı dolaylarında olmalıdır.

Şahruh Köprüsü, Şahruh Bey'in oğlu Mehmet Bey tarafından da 1538-1539 tarihlerinde onarılmıştır. Bu onarımla ilgili bir kitabe köprü üzerinde bulunmaktadır. Kitabe 1928 yılında orta gözden (en büyük göz) batıya bakan göz tamir edilirken ırmağın sağ kıyısında köprünün kuzey batı girişinde, toprağa gömülü bir şekilde bulunmuştur. 4 Ağustos 1928'de Sivas Müzesine kaldırılan kitabe 252 envanter numarasıyla kayıtlıdır. Kitabede şu ifadeler yer almaktadır: Bu köprüyü H.945'de (1538-1539) Alaüddevle Zulkadirî Sasani'nin oğlu Şahruh Bey'in oğlu Mehmet, Emir Abdullah eliyle onardı.

Köprü muntazam kesme taştan yapılmıştır. Uzunluğu 144,5 metre, eni 5,6 metre olup, sekiz kemerlidir. Ortada yüksek sivri bir kemer, onun yanında da gittikçe alçalan kemerler bulunmaktadır. Yanlardaki korkuluklar iyi bir durumda olup, köprü günümüzde de kullanılmaktadır.

Köprüyle ilgili olarak yöre civarında bir inanış vardır: Korkuluk taşları arasında bulunan "çukur taşı"na sırt verilerek dilek tutulur ve böylelikle dileklerin gerçekleştiğine inanılır.

Köprüler

Türkiye Cumhuriyeti Kayseri ValiliğiBilgi İşlem Şube Müdürlüğü ©2016

Türkiye Cumhuriyeti Kayseri Valiliği
Bilgi İşlem Şube Müdürlüğü ©2016