Talas İlçesi
İlçenin Tarihi
Talas, Orta Asya'da eski bir Türk Şehri'nin de adı olup, o şehirde yaşayan boylardan birinin Selçuklular zamanında gelerek bu bölgeye yerleşmesiyle birlikte, bölgenin bu adı aldığı düşünülmektedir. 1180 yılında Talas’ın 500 hanelik bir Türk köyü olduğu, kaynaklarda belirtilmektedir.
Bölge tarih boyunca sırasıyla:
- M.Ö (1500–510 ) yılları arasında Mazakların,
- M.Ö( 510–335) yılları arasında Kapadokyalıların egemenliğinde iken, M.Ö 335 yılında İskender’in istilasına uğramıştır.
- M.Ö( 312–37) yılları arasında Kayrusların,
- M.Ö 37 yılından sonra M.S.1127 yılına kadar önce Romalıların sonra da Bizanslıların yönetiminde kalmıştır.
- 1127 yılında bölge Danişmentlerin eline geçmiştir.
- 1169 yılında Anadolu Selçukluların idaresine geçen bölge, 1243’de Moğol istilasına uğramıştır.
- Anadolu Selçuklularının yıkılmasından sonra, önce Eratna sonrada Kadı Burhaneddin Devleti’nin yönetimine giren bölge 1398 yılında Kadı Burhaneddin’in ölümüyle Osmanlı yönetimine bağlanmıştır.
- 1402 Ankara Savaşı’ndan sonra Karamanoğullarının hâkimiyetine, 1467 yılında tekrar Osmanlıların egemenliğine girmiştir.
- 1510 yılından itibaren İran Hükümdarı Şah İsmail’in baskısına maruz kalan Ermenilerden bir kısmı (80–90 hane kadarı) Talas çevresine yerleştirilmiş ise de Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu müteakiben bu yöredeki Rumlar Yunanistan’a, Ermeniler de muhtelif ülkelere göç etmişlerdir.
- 1907 öncesi Kayseri Livasına bağlı bir kasaba iken, 1907’de belde teşkilatı kurulmuş ve 1911’de Kayseri’ye bağlı bir bucak olmuştur.
1987’de, 3392 Sayılı Kanunla ilçe olmuştur.
Coğrafi Yapısı
İlçe, Kayseri’nin güneydoğusunda ve İl merkezine 7 km. mesafede Erciyes Dağı’nın eteğinde yer alır.
- Kuzeyde Melikgazi,
- Kuzeydoğusunda Bünyan,
- Güneydoğusunda Tomarza,
- Güneybatısında Develi ve
- Batısında Hacılar ilçeleri ile komşudur.
Rakımı 1100 metre, yüz ölçümü 455,94 km2 dir. Engebeli bir coğrafi yapıya sahiptir. Aşağı Talas ortalama 1.100 metre rakıma sahip bir vadi, yukarı Talas ise 1.191 metre rakımlı bir plato görünümündedir. İlçenin güneydoğusunda yer alan ve 2.000 metre yüksekliğindeki Ali Dağı, Erciyes Dağı’nın püskürtmesi sonucu oluşan bir volkanik dağdır.
İlçede orman, akarsu, göl, boğaz, gedik, geçit ve plaj yoktur.
Bitki örtüsü olarak çayır, mera ve otlaklarla kaplıdır. Yedi yaylası(Erciyes-Çallıyurt, Çömlekçi-Güzelce, Cebir-Dadalı, Kadıyurdu, Güzelce 2, Şekerpınar, Kepez-Elmalı) bulunmaktadır.
İlçe sınırları içerisinde Derevenk vadisi yer almaktadır. Derevenk Vadisi, Talas ilçesi ile Tavlusun arasındaki uzunca bir vadidir. Türkçe "dere" ve Ermenice kilise anlamına gelen "venk" kelimesinden adını almıştır.
İdari Yapı ve Nüfus
1911 yılında Kayseri’ye bağlı bir bucak iken, 1987 yılında 3392 Sayılı Kanunla ilçe olmuştur. İlçeye bağlı 1 Merkez Belediyesi ve 12 köy varken 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimlerden sonra 12 köyümüzde mahalleye dönüşmüş olup, ilçemizin toplam 33 mahallesi mevcuttur.
İlçenin 2022 yılı TÜİK verilerine göre, genel nüfusu 169.214’dür.
Sosyal Yapı
İlçede,İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,3 Anadolu İmam Hatip Lisesi,3 Anadolu Lisesi,2 Anadolu Meslek Programı,2 Anaokulu,1 Çok Programlı Anadolu Lisesi,Halk Eğitimi Merkezi,32 İlkokul,2 İmam Hatip Ortaokulu,22 Ortaokul,1 Sosyal Bilimler Lisesi,5 Özel Anadolu Lisesi,2 Özel Fen Lisesi,16 Özel Muhtelif Kurslar,4 Özel Türk İlkokulu,3 Özel Türk Okul Öncesi Kurumu,5 Özel Türk Ortaokulu,1 Özel Uzaktan Eğitim Kursu,1 Özel Erkek ÖğrenciYurdu,7 Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu bulunmaktadır.
Kültür ve Turizm
Talas Belediyesinin ilçede turizmin geliştirilmesi ve ilçenin tanıtımına yönelik olarak 2004 yılından beri Ali Dağı’nda gerçekleştirdiği yamaç paraşütü Türkiye ve Dünya Şampiyonaları ile yelken kanat şampiyonaları Ali Dağı’nı “Uluslararası Yamaç Paraşütü ve Yelken Kanat Uçuş Merkezi” haline getirmiştir. Belediyemizin sokak sağlıklaştırma ve tarihi evlerin yenilenmesi anlamında etkili çalışmaları olmuş, bu eserler İlçemize kazandırılmıştır.
Talas İlçe sınırları içerisinde Kiçiköy ve Mevlana Mahallesinde bulunan bilgi evleri haftanın 6 günü kütüphane olarak hizmet vermektedir. Belirli zamanlarda bu mekânlar da çeşitli kurslar düzenlenmektedir. Kadın kültür merkezlerinde de kurs, konferans, kermes, seminer, eğitim faaliyetleri, sosyal ve kültürel etkinlikler düzenlenmektedir.
İkinci Bahar evlerinde yaşlı ve emeklilerin dinleneceği mekânlar oluşturulmuştur.
İlçede 116 park- bahçe, 102 çocuk bahçesi, 1 stadyum, 2 kapalı spor salonu bulunmaktadır.
Ekonomik Yapı
İlçe merkezinde ziraata uygun arazinin kentleşme sonucu giderek azalması ve sulama suyunun yeterli miktarda olmaması sebebiyle tarım gerilemektedir.
Sulanabilir arazilerde meyve, sebze kısmen de yonca ve slajlık mısır üretimi yapılmaktadır. Kuru ziraat olarak da genelde hububat, yemeklik baklagiller, patates, korunga ve fiğ üretimi hâkimdir.
İlçede rakımı 1100–1200 m olan yerlerde elma, armut, kayısı, zerdali, erik, badem, vişne, kiraz ve ceviz yetiştiriciliği yapılmaktadır.
İlçede hayvancılığın önemli bir kısmı büyükbaş olup, kısmen küçükbaş ve özellikle son yıllarda özel sektör işbirliği ile kümes hayvancılığı önemli bir atılım içerisine girmiştir. Kayseri genelinde faaliyette bulunan kümes hayvancılığı işletmelerinin önemli bir kısmı ilçemiz sınırları içerisinde bulunmaktadır.Ayrıca İlçemiz Endürlük Mahallesinde bulunan at çiftliklerinde (3 adet ) at bakıcılığı yapılmakta ve spor amaçlı olarak at biniciliği gibi hizmetler verilmektedir.
İlçede yumurtacı toplam 6 kanatlı işletme bulunmakta olup, bu işletmelerin kapasitesi yıllık 168.000 adettir. Ayrıca İlçemizde 1 adet kuluçkahane mevcut olup, 18.000.000 adet/yıl kapasiteyle çalışmaktadır. Bunun yanı sıra köylerimizde aile tipi işletmelerde de yaklaşık 3.000 adet köy tavuğu bulunmaktadır.
Mahalli İdareler
6360 sayılı Yasa kapsamında, 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimlerinden sonra İlçe Belediyesine bağlı 33 mahalle bulunmakta olup, Mahalle muhtarları iletişim bilgileri şu şekildedir:
| Akçakaya | AHMET BÜYÜKÇEKİÇ | 532 771 80 42 |
| Alaybeyli | İBRAHİM HASGÜL | 538 860 64 54 |
| Ardıç | ALPER SOLAK | 537 746 95 11 |
| Bahçelievler | EJDER ÇETİN | 505 487 30 34 |
| Başakpınar | DURDU TURAN | 535 507 94 15 |
| Cebir | ALAADDİN KOCAMAZ | 535 737 02 54 |
| Çatakdere | SEYİT AHMET KARABULUT | 535 349 75 80 |
| Çevlik | AHMET YARARBAŞ | 538 331 99 23 |
| Çömlekçi | ALİ ŞİMŞEK | 535 643 21 29 |
| Endürlük | HÜSEYİN YILDIRIM | 533 646 17 22 |
| Han | YAKUP DOĞRUSÖZ | 535 666 33 93 |
| Harman | ŞAHİN ÇİMEN | 533 626 68 90 |
| Kamber | MEHMET BABAYİĞİT | 537 986 50 58 |
| Kepez | AYHAN DEMİREZEN | 552 625 16 38 |
| Kiçiköy | BEKİR HASTÜRK | 533 558 32 39 |
| Koçcağız | FERHAT ODABAŞI | 532 764 58 16 |
| Kuruköprü | OSMAN DOĞAN | 533 545 53 08 |
| Mevlana | HACER ARIK | 538 386 42 08 |
| Sosun | FATİH BOYRAZ | 536 670 68 87 |
| Örencik | NURETTİN BULUT | 533 610 25 44 |
| Reşadiye | MUSTAFA ÖZTÜRK | 533 354 46 56 |
| Sakaltutan | NESİM ÜNAL | 535 822 53 99 |
| Süleymanlı | HARUN DALMAZ | 538 409 43 20 |
| Tablakaya | NAZIM AKKAYA | 532 713 45 21 |
| Yamaçlı | FATİH KÖROĞLU | 534 544 52 15 |
| Mengücek | ERGÜN ŞİMŞEK | 530 772 55 51 |
| Yazyurdu | MEMİŞ AKBULUT | 532 524 31 34 |
| Yenidoğan | ADEM ATASOY | 531 576 10 88 |
| Yukarı Mahalle | AHMET ÜNAL | 533 923 12 38 |
| Zincidere | MUSTAFA ÇELİK | 546 403 19 68 |
Web : www.talas.gov.tr
